Amakeia

[PM]

Amakeia
('n Voorval uit die Sesde Kafferoorlog)

In die skadu van die berge,
Bos-beskut aan alle kant,
Staan alleen die hartbeeshuisie
Op die grens van Kafferland.

Saggies neurie Amakeia
Op die wal van Kei-rivier,
Tot hy slaap, die tere wiggie
Van die blanke pionier:

‘Stil maar, stil maar, stil, Babani,
Kyk hoe blink die awendster.
Niemand sal vir kindjie slaan nie -
Stil maar, al is Mammie ver.’

Amakeia had belowe
Toe haar nonna sterwend was,
Om die hulpelose kindjie
Tot hy groot was, op te pas.

Liefd'ryk sorg sy vir die wit kind,
Tot vir hom die lewenslig
Straal uit aia Amakeia's
Vrind'lik-troue swart gesig.
Onheilspellend sien sy tekens,
Oorlog kom daar in die land:
Snel die inval, huis en hawe
Uitgemoor en afgebrand.

Selfvergetend, doodveragtend,
Met die wit kind op haar rug,
Na die Amatola-berge
Het sy ylings heen gevlug.

‘Stil maar, stil maar, pikanienie,
Oor die bergtop rys die maan.
Niemand sal vir ons hier sien nie;
Môre sal ons huis toe gaan.’

Ag, dat oë van verspieders
Ook haar skuilplaas moes ontdek!
‘Spaar hom, hy's so klein nog,’ smeek sy
Met die hande uitgestrek.

Woedend tier die wilde bende:
‘Sterf of gee die wit kind hier!’
‘Oor my lewelose liggaam...’
Antwoord Amakeia fier.

‘My belofte aan my nonna -
Beste wat daar ooit nog was -
Waar hy gaan, moet Amakeia
Saamgaan om hom op te pas.’

 ‘Is jul lewend nie te skei nie,
Bly dan in die dood vereen -
Kort proses met haar, 'Maxhosas,
Laat die blink asgaaie reën!’
*
In die Amatola-klowe
Sing nog net die winterwind
Deur die riete in die maanskyn:
‘Tula - Tula - stil, my kind!’

[adele]

Saam met Vergewe en Vergeet van Totius het ek dit aan moedersknie geleer .... vandag nog bekend ....

[PM]

Dankie Adele, jy kan dalk vir ons Vergewe en Vergeet aanlas.  Ek mis jou.   

[adele]

Vergewe en vergeet - Totius

Daar het 'n doringboompie
vlak by die pad gestaan,
waar lange ossespanne
met sware vragte gaan.

En eendag kom daarlanges
'n ossewa verby,
vat met sy sware wiele
dwars-oor die boompie ry.

"Jy het mos, doringstruikie,
my ander dag gekrap;
en daarom het my wiele
jou kroontjie plat getrap."

Die ossewa verdwyn weer
agter 'n heuweltop,
en langsaam buig die boompie
sy stammetjie weer op.

Sy skoonheid was geskonde;
sy bassies was geskeur;
op een plek was die stammetjie
so amper middeldeur.

Maar tog het daardie boompie
weer stadig reggekom,
want oor sy wonde druppel
die salf van eie gom.

Ook het die loop van jare
die wonde weggewis -
net een plek bly 'n teken
wat onuitwisbaar is.

Die wonde word gesond weer
as jare kom en gaan,
maar daardie m e r k word groter
en groei maar aldeur aan.

[PM]

Dit is werklik verbasend, as ons deur "die bos" ry, dit is nou ons reservaat, en ons sien waar 'n boom "gewond" is, en hoe die merk saam met die boom gegroei het.  Ons sien dit ook deur ons geskiedenis, dat 'n wond groei en groei.  Dit is so jammer dat ons nie kan plek maak vir "nuwe groei" nie.   

[adele]

die pragtige woorde van Totius, Vergewe en Vergeet ... Ek het dit met musiek geleer op die wysie van wat ons vandag algemeen ken as Die Kalfiewals ...
en ook die pragtige gedig van AD Keet ... hy het al in 1920 van die eerste minnedigte in Afrikaans geskryf ... oooeee 'n romantikus by uitstek, dink ek. Vandag het ons ook een van die mooiste vertoonspeletjies in die volkspele op hierdie woorde van AD Keet.

Ek hou van blou (op die wysie van Die Kalfiewals)
A. D. Keet

O vra my nie my liefde,
Ek het dit weggegee
Aan 'n kleine koringblommetjie
En aan die grote see.

Ek hou van bloue blomme,
'k Aanbid die hemelblou,
En jou oë vermy dit kón ek nie -
Ek min hul meer dan jou!

Luister gerus hoe A. D. Keet die gedig sélf voorlees ... 'n stem uit die verlede.

https://m.youtube.com/watch?v=NbdV2XaIdqU#
Die Afrikaanse poësieskrywer en dokter AD Keet se gedig "Ek Hou van Blou" is sy eie stem gelees, met harpbegeleiding deur Ellen Botha.

[adele]

AMAKEIA ~ deur A.G. Visser kan gesing word op die wysie van Clementine met net so interessante geskiedenis. https://en.wikipedia.org/wiki/Oh_My_Darling,_Clementine, gesing deur die immergewilde Bing Crosby  https://www.youtube.com/watch?v=fhwknvVmlgY

Oh My Darling, Clementine

In a cavern, in a canyon,
Excavating for a mine
Dwelt a miner forty niner,
And his daughter Clementine
Chorus:
Oh my darling, oh my darling,
Oh my darling, Clementine!
Thou art lost and gone forever
Dreadful sorry, Clementine

Light she was and like a fairy,
And her shoes were number nine,
Herring boxes, without topses,
Sandals were for Clementine. --Chor.

Drove she ducklings to the water
Ev'ry morning just at nine,
Hit her foot against a splinter,
Fell into the foaming brine. -- Chor.

Ruby lips above the water,
Blowing bubbles, soft and fine,
But, alas, I was no swimmer,
So I lost my Clementine. -- Chor.

How I missed her! How I missed her,
How I missed my Clementine,
But I kissed her little sister,
I forgot my Clementine. -- Chor.

https://www.youtube.com/watch?v=zNHFU5ZjfLU

[PM]

Dankie adele, dit was nou weer 'n terugblik in my kinderdae.  Wat 'n voorreg om vandag met die nuwe tegnologie soveel juweeltjies weer te kan beleef. 
Ek mis julle almal.