Monoftong Vrye Klinkers Triftong en Sjwa
Monoftong wat beteken “enkel noot”. Die klank klink dieselfde van die begin tot die einde. Dit gly nie op en af soos by ‘n diftong nie.
Vokale of klinkers.
In Afrikaans is daar sewe vrye klinkers.
Die -aa- van kraak
-ee- van bleek
-eu- van reuk
-ie- van Niek
-oe- van koek
-oo- van rook
-uu- van nuut
Die vrye klinkers word ook lang klinkers genoem.
Met die benaming vrye klinkers word bedoel dat hulle vryelik kan voorkom, d.w.s. dat hulle nie alleenlik in geslote lettergrepe soos koek en neus voorkom nie, maar ook in oop lettergrepe soos toe en na.
Triftong
iaau - miaau
Die sjwa
Die dertiende klinker is die sjwa ook dowwe, toonlose of stom /e/ genoem, soos ons hulle hoor in die tweede lettergreep van baie. Die sjwa is in Afrikaans ook toonhebbend, waar 'n mens 'n geslote /i/ het: dit, kil en sif. (Sien Wikipedia.)